Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF) verilerine göre, dünya genelinde yaklaşık olarak 382 milyon yetişkinin diyabet hastası olduğu tahmin ediliyor. 2035 yılına kadar bu rakamın 592 milyon olması bekleniyor. Yapılan çalışmalar ışığında, son 15 yılda diyabet sıklığı ülkemizde yaklaşık yüzde 90 artarken, obezite oranı ise yaklaşık yüzde 44’lük bir oranla artış gösterdi. Diyabetin pankreastan salgılanan insülin hormonunun eksikliği, etkisizliği veya vücut tarafından doğru şekilde kullanılamaması nedeniyle ortaya çıktığını belirten Girişimsel Radyoloji Uzmanı Doç. Dr. İsmail Kırbaş, hastalığın sinirleri besleyen damarları da olumsuz etkilediğini söyledi. Kırbaş, diyabetin el ve ayaklarda hissizlik, yanma gibi sorunlara yol açtığını vurguladı.
Diyabet sürecinde tüm vücudun etkilendiğini dile getiren Kırbaş, “Pek çok hastada kılcal kan damarları ve sinir uçlarında hasar yaşanıyor. Diyabetin belirtileri arasında aşırı susuzluk, sık idrara çıkma, aşırı açlık hissi, kilo kaybı, yorgunluk, bulanık görme ve yavaş iyileşen yaralar yer alıyor. Diyabet ilerlediğinde sinirleri besleyen damarlar, sinirleri yeteri kadar besleyemediği için nöropati, dolaşım bozuklukları, ayak yaraları ve ülserler, ayak deformiteleri, enfeksiyonlar ortaya çıkıyor” şeklinde anlattı.
Diyabetik bireylerde ayak sağlığının önemine vurgu yapan Kırbaş, “Kamuoyunda az bilinen komplikasyonlarından biri olan diyabetik nöropatide diyabet, özellikle ayaklarda periferik sinirleri etkileyebiliyor. Bu durum, his kaybına ve duyu eksikliğine yol açarken, ayaklarda ağrı, sıcaklık veya basınç hissi kayboluyor. Ortaya çıkan küçük yaralar veya ayak deformiteleri fark edilemediğinde ise,ayaklara yeterli kan akışını sağlanamadığı için yaraların iyileşme süreci zorlaşıyor” şeklinde anlattı. Yaralanmaların iyileşme sürecinin zorlaştığını hatırlatan Kırbaş’a göre, bu durum enfeksiyon riskini de artıyor. Kırbaş şöyle konuştu: “Sinir hasarı ve dolaşım bozukluğu nedeniyle ayaklarda yaralar ve ülserler meydana gelebiliyor. Bu yaralar, enfeksiyon riskini artırarak ciddi sorunlara yol açabiliyor. Kan şekeri kontrolü, egzersiz ve düzenli sağlık kontrolleri, ayak sorunlarının önlenmesine yardımcı olabilir. Ayaklarda herhangi bir yara, enfeksiyon varsa hekime başvurmalısınız” şeklinde konuştu.
Ayak bakımının genel sağlığı da desteklediğini söyleyen Kırbaş, “Düzenli ayak bakımı yapılmalı, özellikle ayak tırnakları usulüne uygun kesilmeli. Derin tırnak kesimi sonrası parmaklarda enfeksiyon riski yükselir. Eğer diyabet, dolaşım sorunları veya diğer sağlık sorunlarınız varsa, ayak bakımında daha dikkatli olmalısınız. Ayak sağlığınızı korumak için düzenli olarak ayaklarınızı esnetin ve güçlendirin. Ayaklarınızı kullanmaktan kaçınmak, ayak kaslarının zayıflamasına ve sorunlara yol açabilir. Rahat, uygun boyutta ve nefes alabilir malzemeden yapılmış ayakkabılar giyin. Ayakkabılar ayağınıza tam oturmalı ve dar olmamalı. Ayakkabı giyerken çorap kullanmaya özen gösterin” tavsiyesi yaptı.
Diyabetin temelinde, kan şekerinin normalden yüksek seviyelerde seyrettiği bir durumun bulunduğunu söyleyen Kırbaş şu ifadeleri kullandı: “Bu durum, vücuttaki hücrelere gerekli enerjiyi sağlayamama ve kan dolaşımındaki yüksek şekerin çeşitli organ ve dokulara zarar verme potansiyeli taşımasıyla ilişkili. Hastalığın Tip 1 ve Tip 2 olmak üzere iki türü bulunurken, Tip 2 en sık karşılaştığımız diyabet tipi olarak dikkat çekiyor.”
