T24 Dış Haberler
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye-Yunanistan Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi’nin (YDİK) beşinci toplantısına katılmak için bugün Yunanistan’da olacak. Erdoğan önce Yunanistan Cumhurbaşkanı Katerina Sakelaropulu ile ardından Başbakan Kiryakos Miçotakis ile bir araya gelecek. Bu Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 6 yıl sonra ilk Atina ziyareti, YDİK’nin de 7 sonra ilk toplantısı olacak.
STELYO BERBERAKIS YAZDI – Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı Atina’da neler bekliyor?
Erdoğan, ziyaretten önce verdiği mesajlarda “pozitif gündem oluşturma” hedeflerinden söz etti. Bu doğrultuda toplantıda ilk olarak kıta sahanlığı ve deniz yetki alanları gibi yıllardır ihtilaflı olan konuların ele alınması yerine, bu sorunların gelecekte çözülebilmesi için olumlu bir diyalogun ilk adımlarının atılması bekleniyor.
Erdoğan’ın Atina ziyaretinde ekonomiden tarıma, eğitimden enerjiye bir dizi anlaşmanın imzalanması öngörülüyor. Ziyarette, Yunanistan’ın daha önce gündeme getirdiği üzere 2016’da Avrupa Birliği ile Türkiye arasında imzalanan göç anlaşmasının güncellenmesiyle ilgili görüşmelerin de yapılması gündemde.
Erdoğan’ın Atina programı
T24 Atina muhabiri Stelyo Berberakis’in aktardığına göre Erdoğan ve heyeti, TSİ 12.00’da Atina’nın Eleftherios Venizelos Havaalanı’nda protokole uygun olarak Dışişleri Bakanı Yorgos Gerapetritis tarafından karşılanacak.
Erdoğan, TSİ 12.30’da Yunanistan Cumhurbaşkanı Ekaterini Sakellaropoulou tarafından kabul edilecek. Sakellaropoulou’ya gerçekleşecek nezaket ziyaretinden sonra TSİ 13.15’te Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın hemen yanı başındaki yürüme mesafesindeki Başbakanlık ofisinin bulunduğu “Megaro Maximou” binasında Yunan Başbakan Miçotakis tarafından kapıdan karşılanacak.
Basın toplantısında soru alınmayacak
İki lider, baş başa görüşmeden sonra saat TSİ 14.00 gibi kameraların karşısında açıklamalarda bulunacak. Berberakis’in edindiği bilgilere göre, liderler gazetecilerden soru kabul etmeyecek. Liderlerin, görüşmede oluşması umulan olumlu havanın henüz çözüme kavuşmamış konularla ilgili gelecek sorular nedeniyle dağılmasından endişe ettiği anlaşılıyor.
Açıklamaların ardından verilecek çalışma yemeğinden sonra Erdoğan ve kendisine eşlik eden heyet saat 17.00’de (TSİ 18:00) Atina’dan ayrılacak.
Bir dizi anlaşma imzalanması bekleniyor
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ziyareti çerçevesinde iki ülke arasında ekonomi, ticaret, ulaştırma, tarım, enerji, gümrük, turizm, spor alanları dahil bir dizi anlaşma ve mutabakat imzalanması öngörülüyor.
Bununla birlikte, iki ülke arasındaki dostane ilişkiler ve iyi komşuluğun gelecekte nasıl şekilleneceğiyle ilgili ortak bildirgenin yayımlanması da gündemde.
Görüşmelerin ardından, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Yunanistan Başbakanı Miçotakis’in ortak basın toplantısı düzenlenmesi ve daha sonra heyetler arası çalışma yemeğine geçilmesi planlanıyor.
Erdoğan-Miçotakis görüşmesinde İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının da gündeme gelmesi bekleniyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ziyaretiyle ayrıca Yunanistan ile mevcut mekanizmaların ne şekilde ve nasıl ilerletileceği de belirlenecek.
Felaketlerden sonra komşular tekrar yakınlaştı; hem Erdoğan hem Miçotakis seçim kazandı
ürkiye-Yunanistan ilişkileri, 2020’deki Oruç Reis gemi krizinden sonra başlatılan normalleşme sürecinde, Miçotakis’in 2022’nin Mart ayında ABD Kongresi’nde Türkiye’yi isim vermeden eleştirmesiyle krize girmişti. Erdoğan, 23 Mayıs 2022’de AKP’nin grup toplantısında “Artık benim için Miçotakis yok” dedi. O dönem planlanan YDİK toplantısı da bu gerilim sebebiyle iptal edildi.
Türkiye’de meydana gelen Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremlerinde Atina’nın yardımları, Ankara’nın da Yunanistan’daki 28 Şubat tren kazasından sonra verdiği destek iki ülke arasında ilişkilerin iyileştirilmesinin hedeflendiği bir süreç için temel oluşturdu.
Taraflar arasında son dönemde düzenlenen üst düzey toplantıların olumlu ikliminden hareketle, iki ülke dışişleri bakanları bir yol haritası üzerinde mutabık kaldı.
Türkiye ve Yunanistan arasında pozitif gündem kapsamında Ortak Eylem Planı görüşmelerinin 5’incisi de Atina’da 16 Ekim’de yapıldı.
Bu görüşmelerde ikili ve uluslararası düzeyde anlaşma ve işbirliği alanlarının tespitinin, mevcut olumlu atmosfer üzerine inşa edilerek yapılması konusunda mutabık kalındı. Ortak anlayışa varmak amacıyla mevcut diyalog kanallarını sürdürme konusundaki kararlılık vurgusu yapıldı.
Türkiye ile Yunanistan arasında halihazırda dışişleri bakan yardımcıları düzeyinde siyasi istişareler, bakan yardımcıları düzeyinde olumlu gündem mekanizması, askeri makamlar arasında güven artırıcı önlemler mekanizması ve istikşafi/istişari temaslar bulunuyor.
Miçotakis de Erdoğan da bu sene ülkelerinde yapılan seçimleri tekrar kazanarak görevlerinde kalmayı başardılar.
Erdoğan ve Miçotakis, seçim zaferlerinden sonra Vilnius’ta düzenlenen NATO Zirvesi’nde görüştü ve YDİK’in yedi yılın ardından toplanması için mutabık kaldı.
Anadolu Ajansı: Ziyaretin amacı ilişkilerde yeni sayfa açmak
Anadolu Ajansı, Erdoğan’ın YDİK toplantısıyla yapacağı ziyaretin amacının “ilişkilerde yeni bir sayfa açmak olduğunu belirtti.
AA, “Yunanistan ile süregelen sorunların bilincinde olan Türkiye, meselelerin ancak sakin şekilde ele alınarak çözülebileceğine inanıyor” ifadelerini kullandı.
Erdoğan, ziyaret öncesi Yunan basınına konuştu
7 Aralık’ta gerçekleştireceği önemli ziyaret öncesinde Yunanistan’ın önde gelen gazetelerinden Kathimerini’nin yazılı olarak yolladığı soruları yanıtlayan Erdoğan, “İyi niyet temelinde diyalogla çözemeyeceğimiz sorun yoktur” dedi.
Erdoğan, Başbakan’la yapacağı görüşmede, “Dostum Kiryakos, sen bizi tehdit etmiyorsan biz seni tehdit etmiyoruz” diyeceğini belirtti.
Ankara ile Atina arasındaki kıta sahanlığı tartışmalarını Uluslararası Adalet Divanı’na taşımak için bir anlaşmaya varılması olasılığı sorulduğunda da Erdoğan, uluslararası yargıya taşınanların bu tartışmayla sınırlı kalmaması gerektiğini söyledi.
Erdoğan, “Kıta sahanlığı dışında da birbirimizle bağlantılı çözmemiz gereken çok sorun var. Uluslararası yargıya başvurduğumuzda geride hiçbir problem bırakmamalıyız” dedi.
Türk-Yunan sorunlarını çözmek için Türk tarafının iradesinin güçlü olduğunu vurgulayan Erdoğan, “Yunan tarafından da, dış müdahale olmadan aynı tavrı bekliyoruz” dedi.
Geçmişte kullanıldığı “Bir gece ansızın gelebiliriz” söylemi sorulduğunda da Erdoğan, “Bu ülkemizin güvenliğini tehdit eden terörist elementlere yönelikti” yanıtını verdi.
Yunanistan’ın Türkiye’nin düşmanı olmadığını vurgulayan Erdoğan, iki ülkenin de NATO üyesi olduğuna dikkati çekti.
Erdoğan, “Bunun da ötesinde biz komşuyuz, komşu kalacağız; birbirimizin haklarına ve ortak çıkarlarına karşılıklı saygı göstermeliyiz. Yüz yıllarca beraber yaşadığımız Yunan halkı, dostluk elimizi uzattığımızda ne kadar sevecen olduğumuzu bilirler” diye devam etti. Cumhurbaşkanı bu konuda güvence vererek, “Türkiye, bir şeyi söylemiş olmak için söyleyecek bir ülke değildir” dedi.
En son YDİK toplantısı 7 yıl önce düzenlendi
Yarın 5.’si yapılacak olan Türkiye-Yunanistan Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi’nin 4. toplantısı 7 yıl önce, 8 Mart 2016’da İzmir’de düzenlenmişti.
O dönem Türkiye’nin Başbakanı şu anda Gelecek Partisi’nin Genel Başkanı olan Ahmet Davutoğlu, Yunanistan’ın Başbakanı ise haziranda yapılan seçimleri kaybettikten sonra SYRIZA liderliğinden istifa eden Aleksis Çipras’tı.
Erdoğan, son olarak 7 Aralık 2017’de tam 6 yıl önce Atina’ya gitmişti.
